INDEX News | China Report
Bước đột phá chiến lược dưới áp lực chi phí cao: Tại sao ngành ẩm thực lại đón nhận mô hình “cửa hàng vệ tinh”?
Đối mặt với áp lực khổng lồ từ chi phí thuê mặt bằng, nhân công và nguyên liệu không ngừng tăng, ngành ẩm thực Trung Quốc đang bước vào một cuộc chuyển đổi mang tính cấu trúc. Vào ngày 15 tháng 7, Meituan đã chính thức công bố, số lượng Cửa hàng vệ tinh thương hiệu mà họ hợp tác xây dựng cùng 800 thương hiệu trên toàn quốc đã đạt 5.500 cửa hàng, và dự kiến sẽ vượt mốc 10.000 vào cuối năm 2025. Mô hình này chuyên về dịch vụ giao đồ ăn, giúp cắt giảm đáng kể diện tích phục vụ tại chỗ và sự cần thiết phải chọn địa điểm mặt tiền. Đây được xem là một chiến lược đột phá quan trọng cho các doanh nghiệp ẩm thực truyền thống trong bối cảnh kinh tế hiện tại. Theo dữ liệu do Meituan công bố, mô hình cửa hàng vệ tinh có thể giúp các doanh nghiệp giảm tổng chi phí vận hành từ 50% đến 70%, đồng thời tăng hiệu suất nhân sự và hiệu suất trên mỗi mét vuông lên 70%, rút ngắn chu kỳ thu hồi vốn đầu tư từ 24 tháng theo kiểu truyền thống xuống chỉ còn 8 đến 10 tháng. Thành quả giảm chi phí và nâng cao hiệu quả vượt trội này chính là yếu tố hấp dẫn then chốt đã thu hút nhiều thương hiệu hàng đầu như Haidilao, Quanjude tham gia.
Dữ liệu, lưu lượng truy cập và vốn: Phân tích chiến lược trao quyền từ nền tảng của Meituan
Vai trò của Meituan trong cuộc chuyển đổi này đã vượt xa một nền tảng đặt hàng đơn thuần, trở thành một nhà cung cấp vốn và công nghệ tham gia sâu vào chuỗi ngành. Để thúc đẩy kế hoạch này, Meituan đã công bố sẽ cung cấp gói hỗ trợ đặc biệt trị giá 400 triệu Nhân dân tệ cho 10.000 cửa hàng vệ tinh đầu tiên, bao gồm trợ cấp tiền mặt và ưu đãi lưu lượng truy cập độc quyền. Cốt lõi hơn, Meituan đang tận dụng lợi thế nền tảng của mình để cung cấp cho các doanh nghiệp một bộ giải pháp chuyển đổi số toàn diện. Điều này bao gồm việc sử dụng AI để phân tích lựa chọn địa điểm kinh doanh, cung cấp các công cụ chẩn đoán vận hành trực tuyến được tiêu chuẩn hóa, cho đến việc có đội ngũ chuyên gia hỗ trợ trực tiếp trong toàn bộ quá trình mở cửa hàng. Động thái này nhằm mục đích tích hợp các mô hình kinh doanh ẩm thực riêng lẻ vào một hệ thống quản lý được tiêu chuẩn hóa và dựa trên dữ liệu, từ đó đẩy nhanh quá trình nâng cấp và đổi mới cơ sở hạ tầng của ngành.
“Livestream nhà bếp” – con dao hai lưỡi: Minh bạch hóa an toàn thực phẩm và thử thách vận hành mới
Để đối phó với những lo ngại phổ biến của người tiêu dùng về an toàn thực phẩm đối với đồ ăn giao đi, Meituan đã đặt ra tiêu chuẩn bắt buộc “livestream nhà bếp” cho tất cả các cửa hàng vệ tinh mới. Người tiêu dùng có thể xem trực tiếp quá trình chế biến món ăn bất cứ lúc nào thông qua ứng dụng. Động thái này đã nâng cao đáng kể tính minh bạch của ngành ẩm thực và được xem là một bước đi quan trọng để xây dựng lòng tin của người tiêu dùng. Tính đến tháng 2 năm nay, đã có hơn 117.000 doanh nghiệp mở tính năng livestream trên Meituan. Tuy nhiên, chính sách này cũng giống như một con dao hai lưỡi. Đối với các doanh nghiệp, việc minh bạch hóa toàn thời gian đồng nghĩa với các quy định vận hành nghiêm ngặt hơn và chi phí quản lý cao hơn. Bất kỳ sai sót nhỏ nào trong quá trình thao tác đều có thể bị phóng đại ngay lập tức, đặt ra những thách thức mới cho việc quản lý danh tiếng thương hiệu.
Nền tảng, doanh nghiệp và người tiêu dùng: Cuộc chơi quyền lực giữa hiệu quả và sự phụ thuộc
Sự mở rộng của mô hình cửa hàng vệ tinh thương hiệu đang âm thầm định hình lại mối quan hệ quyền lực giữa ba bên: nền tảng, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Bằng cách tham gia vào hệ sinh thái của Meituan, các doanh nghiệp có được hiệu quả vận hành chưa từng có và rào cản gia nhập thị trường thấp hơn, nhưng đồng thời cũng làm tăng sự phụ thuộc vào một nền tảng duy nhất. Từ việc thu hút lưu lượng truy cập, tiêu chuẩn vận hành cho đến quản lý chuỗi cung ứng, quyền tự chủ của doanh nghiệp ở một mức độ nào đó đã bị thay thế bởi các quy tắc của nền tảng. Đối với người tiêu dùng, mặc dù có được những lựa chọn minh bạch hơn và có thể có giá cả hợp lý hơn, nhưng quyết định tiêu dùng của họ cũng dễ bị ảnh hưởng bởi các thuật toán và chiến lược phân phối lưu lượng của nền tảng, khiến sự đa dạng của thị trường có thể đối mặt với những rủi ro tiềm ẩn.
Từ Trung Quốc ra thế giới: Cửa hàng vệ tinh có phải là phiên bản nâng cấp của “Bếp trên mây”?
Nhìn từ góc độ toàn cầu, mô hình cửa hàng vệ tinh của Meituan có thể được xem là một phiên bản nâng cấp và bản địa hóa của mô hình “Bếp trên mây” (Ghost Kitchen/Cloud Kitchen) đã nổi lên trên thế giới. Khác với hầu hết các “Bếp trên mây” ở châu Âu và Mỹ chỉ cung cấp dịch vụ cho thuê mặt bằng như một “chủ nhà thứ cấp”, mô hình của Meituan nhấn mạnh hơn vào việc gắn kết sâu sắc với “thương hiệu”, đồng thời tích hợp các dịch vụ toàn chuỗi từ vốn, lưu lượng truy cập, vận hành đến giám sát an toàn thực phẩm. Nó không chỉ là một không gian sản xuất, mà còn là một “hệ điều hành” nhằm tiêu chuẩn hóa ngành công nghiệp giao đồ ăn. Liệu mô hình nền tảng tích hợp sâu này có thể cung cấp một hình mẫu phát triển mới cho ngành công nghiệp bếp trên mây đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu hay không, là điều đáng để tiếp tục quan sát.
Sự bành trướng nhanh chóng của các cửa hàng vệ tinh thương hiệu Meituan báo hiệu một kỷ nguyên mới của ngành bán lẻ ẩm thực, với cốt lõi là hiệu quả và tiêu chuẩn hóa. Mô hình này đã đáp ứng thành công các yêu cầu cốt lõi của thị trường về việc giảm chi phí và nâng cao tính minh bạch về an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, khi mô hình này trở thành xu hướng chủ đạo của thị trường, làm thế nào để vừa theo đuổi hiệu quả tối đa, vừa giữ lại được những trải nghiệm văn hóa và cá nhân hóa phong phú của ngành ẩm thực sẽ trở thành một vấn đề sâu sắc mà toàn ngành phải đối mặt. Thị trường ẩm thực trong tương lai có thể sẽ phải tìm kiếm một điểm cân bằng hoàn toàn mới giữa hệ thống tiêu chuẩn hóa do nền tảng dẫn dắt và hoạt động kinh doanh đặc sắc của các thương hiệu độc lập.
