FDI News | China
Tại tỉnh Hồ Nam, miền trung Trung Quốc, nơi nổi tiếng với các món ăn cay và đậm vị, một thử nghiệm y tế công cộng nhằm thay đổi thói quen ăn uống của hàng chục triệu người đang âm thầm diễn ra. Kế hoạch hành động ba năm “giảm muối, giảm dầu” được chính quyền địa phương triển khai toàn diện gần đây không chỉ nhằm bảo vệ “sức khỏe trên đầu lưỡi” của người dân địa phương, mà còn là một tín hiệu rõ ràng, phản ánh con đường chính sách ngày càng tương đồng của các chính phủ trên toàn cầu trong việc đối phó với khủng hoảng bệnh mãn tính: dùng quyền lực nhà nước để can thiệp vào đĩa ăn của quốc dân.
Từ “thuế đường” của Mexico đến “cuộc chiến muối” của Anh, và giờ đây là sự quản lý chi tiết của chính quyền địa phương Trung Quốc, một “cuộc chơi mới về y tế công cộng” xoay quanh sức khỏe ăn uống đang tăng tốc trên phạm vi toàn cầu. Trường hợp của Hồ Nam đã cung cấp một góc nhìn phương Đông độc đáo cho cuộc chơi này.
Thử nghiệm chính sách của Hồ Nam: “Hai giảm, ba nâng cao” liệu có thể mở đường cho mô hình Trung Quốc?
Theo triển khai chính thức của Ủy ban Y tế tỉnh Hồ Nam, mục tiêu của hành động lần này rất rõ ràng, nhằm thông qua nỗ lực ba năm để đạt được “hai giảm, ba nâng cao”: giảm lượng muối và dầu ăn tiêu thụ bình quân đầu người, đồng thời nâng cao kiến thức dinh dưỡng sức khỏe của toàn xã hội, tỷ lệ đọc hiểu nhãn dinh dưỡng trên thực phẩm đóng gói sẵn, và môi trường hỗ trợ sức khỏe của ngành dịch vụ ăn uống và công nghiệp thực phẩm.
Đằng sau chính sách này là gánh nặng ngày càng tăng của các bệnh không lây nhiễm (NCDs) mà Trung Quốc đang đối mặt. Nhiều nghiên cứu trên tạp chí y khoa uy tín The Lancet đã chỉ ra rằng, cấu trúc chế độ ăn uống không lành mạnh là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến tỷ lệ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, béo phì và tiểu đường ở Trung Quốc ngày càng cao. , Hành động của Hồ Nam chính là sự thực hành cụ thể của chiến lược quốc gia “Trung Quốc khỏe mạnh 2030” ở cấp địa phương, cố gắng đảo ngược tình thế bằng cách do chính phủ dẫn dắt, huy động xã hội, tác động đồng thời từ phía cung (ngành công nghiệp thực phẩm) và phía cầu (giáo dục người tiêu dùng).
Sự cộng hưởng toàn cầu: Phổ chính sách từ “thuế đường” của Mexico đến “cuộc chiến muối” của Anh
Sự tìm tòi của Hồ Nam không phải là trường hợp cá biệt. Nhìn ra thế giới, bộ công cụ chính sách can thiệp vào sức khỏe ăn uống của chính phủ ngày càng trở nên phong phú. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong “Báo cáo toàn cầu về giảm tiêu thụ natri” đã sớm liệt kê việc giảm lượng natri tiêu thụ là một trong những biện pháp hiệu quả nhất về chi phí để phòng ngừa các bệnh không lây nhiễm, và kêu gọi các quốc gia hành động. ,
Ở một thái cực khác của phổ chính sách, nhiều quốc gia phương Tây đã áp dụng các biện pháp tài chính trực tiếp hơn. Mexico từ năm 2014 đã đánh “thuế tội lỗi” đối với đồ uống có đường, được công nhận là một điển hình thành công trong việc giảm lượng tiêu thụ. Trong khi đó, tại Anh, các cuộc thảo luận về việc đánh “thuế muối” và “thuế đường” đã gây ra các cuộc tranh luận chính trị và xã hội kéo dài. Những người ủng hộ cho rằng đây là biện pháp cần thiết để định hướng thị trường và hành vi của người tiêu dùng, trong khi những người phản đối lo ngại điều này sẽ làm tăng gánh nặng kinh tế cho các gia đình thu nhập thấp và nghi ngờ về hiệu quả thực tế đối với sức khỏe. ,
So với đòn bẩy tài chính của châu Âu và Mỹ, mô hình của Hồ Nam tập trung nhiều hơn vào việc thiết lập tiêu chuẩn, định hướng ngành công nghiệp và giáo dục công chúng, điều này phản ánh sự khác biệt về chiến lược dưới các mô hình quản trị khác nhau.
Chi phí kinh tế và tự do ăn uống: Ranh giới của sự can thiệp của chính phủ ở đâu?
Tuy nhiên, dù áp dụng con đường nào, sự can thiệp của chính phủ vào đĩa ăn luôn chạm đến hai ranh giới nhạy cảm: chi phí kinh tế và tự do cá nhân.
Từ các phân tích của các phương tiện truyền thông tài chính như Bloomberg, các công ty thực phẩm và đồ uống lớn trên toàn cầu trong những năm gần đây đã đầu tư số tiền khổng lồ để cải tiến công thức sản phẩm, nhằm đối phó với các quy định ngày càng nghiêm ngặt của các quốc gia. Giảm muối, giảm đường không chỉ là một thách thức kỹ thuật, mà còn có nghĩa là có thể mất đi sở thích khẩu vị của người tiêu dùng ban đầu, mang lại rủi ro thị trường.
Đồng thời, cuộc tranh luận về “tự do ăn uống” cũng chưa bao giờ dừng lại. Những người chỉ trích cho rằng, việc chính phủ can thiệp quá mức vào lựa chọn ăn uống cá nhân là một biểu hiện của “nhà nước bảo mẫu”. Tuy nhiên, khi hậu quả tích lũy từ các lựa chọn cá nhân — như chi phí y tế công cộng tăng vọt và tổn thất lao động — trở thành gánh nặng cho toàn xã hội, thì ranh giới hợp lý của sự can thiệp của chính phủ nên được xác định như thế nào? Cuộc tranh luận này đặc biệt gay gắt trong các cuộc thảo luận chính sách ở Anh.
Trong tương lai, việc xây dựng chính sách y tế công cộng sẽ ngày càng phụ thuộc vào việc giám sát dữ liệu và đánh giá hiệu quả một cách chính xác. WHO nhấn mạnh rằng, việc liên tục theo dõi lượng natri tiêu thụ của dân số và dữ liệu bệnh liên quan là nền tảng cho việc lặp lại và cải tiến chính sách. Trung Quốc có lợi thế về thể chế trong lĩnh vực này, các cuộc điều tra sức khỏe toàn quốc của họ có thể cung cấp hỗ trợ dữ liệu cho việc điều chỉnh chính sách.
Nhưng cuối cùng, sự thành công của chính sách không chỉ nằm ở việc thực thi bắt buộc các quy định, mà còn ở sự cải tạo văn hóa sâu sắc. Hồ Nam nổi tiếng với “ẩm thực Tương (Xiang cuisine)”, truyền thống nấu nướng của nó đã ăn sâu bén rễ. Hành động “giảm muối, giảm dầu” này, về bản chất, cũng là một cuộc đối thoại và đấu trí với văn hóa ẩm thực địa phương. Việc nó có thể tìm thấy sự cân bằng giữa việc bảo tồn truyền thống hương vị và thúc đẩy sức khỏe cộng đồng hay không sẽ là chìa khóa thành công, và cũng sẽ cung cấp kinh nghiệm quý báu cho các khu vực khác trên thế giới có văn hóa ẩm thực độc đáo.
Từ những quán ăn nhỏ trên đường phố Trường Sa đến trụ sở WHO ở Geneva, một cuộc cách mạng toàn cầu về sức khỏe, kinh tế và văn hóa đang diễn ra. Bàn ăn của Hồ Nam đã trở thành một hình ảnh thu nhỏ không thể bỏ qua trong cuộc cách mạng này.
