FDI News | China
Nước cờ tiên phong trước hồi chuông cảnh báo khí hậu: Mối đe dọa kép từ sốt xuất huyết đến Chikungunya
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu ngày càng gia tăng và các hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra thường xuyên, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) liên tục cảnh báo rằng nhiệt độ tăng và mô hình mưa thay đổi đang làm tăng đáng kể nguy cơ lan rộng địa lý của các bệnh do muỗi truyền. Trước bối cảnh vĩ mô này, tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc, một khu vực có khí hậu cận nhiệt đới, đã hành động cụ thể vào ngày 25 tháng 7. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) tỉnh Quảng Đông đã ban hành một tài liệu hướng dẫn mang tên “Danh sách các biện pháp phòng chống muỗi tại gia đình” nhắm vào hai bệnh truyền nhiễm cấp tính do muỗi Aedes truyền là sốt xuất huyết và sốt Chikungunya. Động thái này không chỉ là một sự triển khai thông thường để đối phó với mùa dịch cao điểm, mà còn là một nước cờ tiên phong nhằm tăng cường mạng lưới phòng chống ở cấp cơ sở trước hồi chuông cảnh báo y tế công cộng toàn cầu.
Chuỗi sinh tồn trên mặt trận vi mô: Hướng dẫn của CDC về việc loại bỏ nơi sinh sản của muỗi tại nhà
Chiến lược cốt lõi của danh sách này là đẩy tuyến phòng dịch lên đơn vị cơ bản nhất của xã hội – gia đình, và tập trung vào việc loại bỏ triệt để nơi sinh sản (lăng quăng) của muỗi, cắt đứt “chuỗi sinh tồn” của chúng từ gốc. Hướng dẫn liệt kê một cách cực kỳ chi tiết tất cả các điểm có thể đọng nước trong môi trường gia đình.
- Ban công và bệ cửa sổ: Yêu cầu ít nhất mỗi tuần một lần phải vệ sinh kỹ lưỡng các đĩa lót chậu hoa, đồng thời đảm bảo các lỗ thoát nước sàn và cống được che bằng lưới chống muỗi. Hướng dẫn cũng khuyến nghị dùng nước sôi để dội rửa hàng tuần nhằm tiêu diệt trứng muỗi có thể còn sót lại.
- Nhà bếp và nhà vệ sinh: Nhấn mạnh việc loại bỏ “nước đọng ẩn”. Bao gồm lau khô bồn rửa ngay sau bữa ăn, thông tắc đường ống thoát nước định kỳ, và đảm bảo không có nước ngưng tụ dưới đáy máy giặt. Bồn tắm và bồn rửa tay cũng cần được giữ khô sau khi sử dụng.
Tác chiến hiệp đồng thành thị – nông thôn: Huy động xã hội từ “tự kiểm tra theo mạng lưới” đến “ngày toàn thôn diệt muỗi”
Một đặc điểm khác của kế hoạch phòng chống muỗi này là việc đề xuất các chiến lược huy động xã hội khác nhau tùy theo sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn, nhằm xây dựng một mạng lưới bảo vệ y tế công cộng có sự tham gia của toàn dân.
- Khu vực thành thị: Khuyến khích việc thường xuyên hóa “ngày tổng vệ sinh phòng chống muỗi trong gia đình”, động viên người dân lấy gia đình làm đơn vị để kiểm tra các nguy cơ đọng nước vào một ngày cố định hàng tuần. Đồng thời, thiết lập cơ chế phản hồi cộng đồng, khuyến khích người dân báo cáo các vấn đề đọng nước ở khu vực công cộng cho ban quản lý hoặc cơ quan CDC, thực hiện quản lý theo mạng lưới.
- Khu vực nông thôn: Vận động hành động tập thể “ngày toàn thôn diệt muỗi”, kêu gọi hàng xóm cùng nhau dọn dẹp các khu vực công cộng như ao làng, mương thoát nước chung. Hướng dẫn còn đưa ra các biện pháp phù hợp với điều kiện địa phương, đề nghị các hộ chăn nuôi sử dụng các biện pháp phòng trừ sinh học như thả vịt vào các ruộng nước hoặc mương rãnh để chúng ăn lăng quăng, hình thành một không khí “cùng nhau phòng chống” trong quản lý nông thôn.
Song hành các biện pháp vật lý và hóa học: Làm thế nào để cân bằng giữa hiệu quả và an toàn trong phòng chống khoa học
Bên cạnh việc cắt đứt “chuỗi sinh tồn”, danh sách này cũng đưa ra các khuyến nghị cụ thể về cách cắt đứt “chuỗi lây truyền qua vết đốt”, nhấn mạnh việc sử dụng khoa học và song hành các biện pháp vật lý và hóa học. Các biện pháp vật lý bao gồm đóng cửa lưới vào buổi sáng sớm và chiều tối (thời gian hoạt động mạnh của muỗi Aedes), cũng như đặt đèn diệt muỗi bằng điện giật vật lý trong nhà. Về việc sử dụng hóa chất, hướng dẫn khuyến nghị sử dụng có giới hạn các loại dung dịch xông muỗi điện đạt chuẩn trong nhà, và phun thuốc diệt côn trùng có độc tính thấp dưới sự hướng dẫn của chuyên gia ở các khu vực muỗi tập trung ngoài trời. Đồng thời, quy định nghiêm ngặt phải tránh xa thực phẩm, nguồn nước và vật nuôi, và đưa ra yêu cầu rõ ràng về việc giảm sử dụng hóa chất trong phòng của trẻ em, phụ nữ mang thai và những người nhạy cảm khác.
Gợi ý toàn cầu từ chiến lược y tế công cộng địa phương
Mặc dù danh sách phòng chống muỗi tại gia đình do Quảng Đông ban hành lần này là một biện pháp phòng dịch địa phương, nhưng nguyên tắc “phòng bệnh hơn chữa bệnh, xử lý từ gốc, toàn dân tham gia” mà nó thể hiện đã cung cấp một mô hình quản trị có giá trị tham khảo cao cho nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới cũng đang đối mặt với mối đe dọa từ các bệnh do muỗi truyền, đặc biệt là ở Đông Nam Á và Mỹ Latinh. Khi hệ thống y tế công cộng toàn cầu ngày càng phải đối mặt với những thách thức liên tục từ biến đổi khí hậu, chiến lược chuyển đổi chính sách phòng dịch vĩ mô thành các quy tắc hành vi hàng ngày trong gia đình này có thể là một bước đi then chốt để xây dựng khả năng phục hồi của cộng đồng trong tương lai.
