By Eric｜FDI News
Từ ngày 8/7, Malaysia bắt đầu áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời đối với các sản phẩm thép nhập khẩu từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam. Trong ngắn hạn, động thái này sẽ tác động rõ rệt đến chuỗi cung ứng khu vực và giá thép, thị trường đang chú ý đến kết luận cuối cùng và sự điều chỉnh của ngành.
Bối cảnh chính sách chống bán phá giá của Malaysia và các từ khóa trọng tâm
Chính phủ Malaysia đã tiến hành điều tra theo kiến nghị của các doanh nghiệp thép nội địa và phát hiện một số sản phẩm thép nhập khẩu từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam có dấu hiệu “bán phá giá”, tức là giá xuất khẩu thấp hơn giá tại thị trường nước sở tại, gây thiệt hại cho ngành sản xuất trong nước. Theo thông báo của Bộ Công Thương và Công nghiệp Quốc tế Malaysia (MITI), thuế chống bán phá giá tạm thời này áp dụng đối với thép cuộn cán nóng hoặc thép không hợp kim, với mức thuế từ 3,86% đến 57,90%. Biện pháp tạm thời kéo dài 120 ngày, kết luận cuối cùng dự kiến được công bố trước ngày 3/11. Chính sách này thể hiện quyết tâm của Malaysia trong việc bảo vệ ngành sản xuất trong nước và phản ứng với áp lực thương mại quốc tế. Thuế chống bán phá giá không chỉ là công cụ phòng vệ thương mại, mà còn cho thấy sự nhạy cảm cao của thị trường Đông Nam Á đối với thép nhập khẩu.
Tình hình thị trường thép khu vực và phân tích số liệu
Theo số liệu ngành, mỗi năm Malaysia nhập khẩu một lượng lớn sản phẩm thép, trong đó ba nguồn cung lớn nhất là Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam. Năm 2023, tổng kim ngạch nhập khẩu thép từ Trung Quốc vào Malaysia vượt 2 tỷ USD, Hàn Quốc và Việt Nam lần lượt chiếm khoảng 15% và 10% tổng lượng nhập khẩu. Do năng lực sản xuất thép trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu, phần lớn sản phẩm nhập khẩu được sử dụng trong các ngành xây dựng, ô tô, sản xuất chế tạo… Việc Malaysia điều chỉnh chính sách nhập khẩu thép lần này dự kiến sẽ đẩy giá thép nội địa tăng trong ngắn hạn, đồng thời buộc các nhà nhập khẩu tìm kiếm nguồn thay thế. Các doanh nghiệp bị ảnh hưởng chính bao gồm Baosteel (Trung Quốc), POSCO (Hàn Quốc), Hoa Phat Group (Việt Nam) – những tập đoàn chiếm thị phần lớn tại Malaysia.
Động thái của các doanh nghiệp xuất khẩu lớn và phản ứng của ngành
Sau khi Malaysia công bố biện pháp chống bán phá giá, các doanh nghiệp và hiệp hội xuất khẩu của ba nước đều bày tỏ quan ngại, nhấn mạnh sản phẩm của họ có sức cạnh tranh quốc tế và kêu gọi chính phủ Malaysia tuân thủ quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đảm bảo quá trình điều tra minh bạch và công bằng. Hiệp hội thép Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam đều cho biết sẽ theo dõi sát diễn biến và xem xét khả năng khiếu nại hoặc đàm phán. Một số doanh nghiệp xuất khẩu thép Việt Nam nhận định, nếu biện pháp này được kéo dài hoặc mở rộng, sẽ gây áp lực lớn lên xuất khẩu, ảnh hưởng đến tỷ lệ sử dụng công suất và đơn hàng quốc tế. Xuất khẩu thép và chuỗi cung ứng toàn cầu có liên kết chặt chẽ, động thái của Malaysia có thể tạo hiệu ứng lan tỏa, khiến các nước khác trong khu vực áp dụng biện pháp tương tự, tác động sâu rộng đến mô hình thương mại thép châu Á.
Tác động chính sách và triển vọng ngành thép Đông Nam Á
Các chuyên gia nhận định, chính sách chống bán phá giá của Malaysia có thể giúp doanh nghiệp thép nội địa nâng cao thị phần và khả năng thương lượng trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài vẫn phải đối mặt với tình trạng dư thừa công suất toàn cầu, biến động giá nguyên liệu và căng thẳng thương mại quốc tế. Để phát triển bền vững, ngành thép Malaysia cần đẩy mạnh nâng cấp công nghệ, tăng giá trị gia tăng sản phẩm và mở rộng hợp tác khu vực. Trong tương lai, cùng với tiến trình hội nhập kinh tế ASEAN, quy định và động thái thị trường thép sẽ ngày càng phức tạp, các doanh nghiệp cần linh hoạt điều chỉnh chiến lược để ứng phó với thay đổi chính sách và cạnh tranh thị trường.
