Từ các ông lớn quốc tế đến những người tiên phong trong nước, một cuộc đua xoay quanh sự ổn định lưới điện và chuyển đổi xanh đang tăng tốc, và chuỗi cung ứng Đài Loan đang thành công chiếm lĩnh vị trí bằng công nghệ chính xác.
FDI News Editorial Desk | July 15, 2025
Khi sự chú ý của chuỗi cung ứng toàn cầu đang tập trung vào những con số xuất khẩu khổng lồ của ngành sản xuất Việt Nam, một cuộc cách mạng năng lượng sâu sắc hơn đang âm thầm tăng tốc từ bên trong. Tham vọng của Việt Nam không chỉ dừng lại ở việc trở thành công xưởng của thế giới, mà còn là trang bị cho công xưởng này một “trái tim xanh” mạnh mẽ. Và công nghệ then chốt đóng vai trò như máy tạo nhịp cho trái tim này — Hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin (BESS), đang nhanh chóng chuyển từ một lựa chọn thị trường ngách thành một trụ cột chiến lược đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, mở ra một thị trường đại dương xanh hoàn toàn mới trị giá hàng chục tỷ đô la.
Động lực cốt lõi của xu hướng này đến từ Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia lần thứ tám (PDP8) được Chính phủ Việt Nam phê duyệt vào năm ngoái. Quy hoạch này đã vạch ra một lộ trình hùng vĩ để Việt Nam đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng không vào năm 2050, với mục tiêu tăng đáng kể tỷ trọng sản xuất điện từ năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, tính chất không liên tục của năng lượng mặt trời và gió đã đặt ra những thách thức nghiêm trọng đối với sự ổn định của lưới điện quốc gia. Đây chính là giá trị của hệ thống lưu trữ năng lượng: “Nó không chỉ là một phụ kiện cho năng lượng xanh, mà còn là bộ ổn định để đảm bảo guồng máy công nghiệp hóa khổng lồ của Việt Nam tiếp tục vận hành,” một cố vấn năng lượng của Ngân hàng Thế giới đã chỉ ra một cách sâu sắc, điều này giải thích tại sao sự chú ý của toàn cầu đang đổ dồn về đây với một mức độ nhiệt tình chưa từng có.
Bố cục chiến lược của các ông lớn nước ngoài và những người dẫn đầu trong nước
Tiềm năng to lớn của cơ hội kinh doanh này đã thu hút sự đầu tư mạnh mẽ từ các tay chơi hàng đầu thế giới. Tập đoàn công nghệ năng lượng Phần Lan Wärtsilä, đang tích cực đưa các giải pháp lưu trữ năng lượng và công nghệ cân bằng nhà máy điện hàng đầu thế giới của mình vào Việt Nam, với mục tiêu cung cấp các dịch vụ điều tần quy mô lớn, độ ổn định cao cho lưới điện Việt Nam. Chiến lược của họ không chỉ là bán thiết bị, mà còn là xuất khẩu kiến thức chuyên môn về quản lý toàn bộ hệ sinh thái năng lượng.
Trong khi đó, các doanh nghiệp năng lượng hàng đầu trong nước cũng không hề vắng mặt. BCG Energy, đơn vị chủ lực về năng lượng xanh của Tập đoàn Bamboo Capital, đã có những bước tiến mạnh mẽ trong việc phát triển các dự án điện mặt trời và điện gió trong những năm gần đây. Lãnh đạo cấp cao của công ty gần đây đã tuyên bố rõ ràng rằng việc tích hợp hệ thống lưu trữ năng lượng vào các dự án phát điện hiện có là một trong những “nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu”, nhằm tối đa hóa giá trị tài sản xanh của mình và trở thành một nhà cung cấp điện đáng tin cậy cho lưới điện Việt Nam. Động thái của họ phản ánh sự chuyển đổi tư duy của các doanh nghiệp trong nước từ việc chỉ đơn thuần “phát điện” sang “quản lý năng lượng thông minh”.
Sự thâm nhập chính xác của hòn đảo công nghệ: Vai trò then chốt của chuỗi cung ứng Đài Loan
Trong cuộc cạnh tranh quốc tế này, sức mạnh từ Đài Loan đang thâm nhập một cách độc đáo và chính xác. ASE Energy Business, một đơn vị thuộc tập đoàn hàng đầu về đóng gói và kiểm thử bán dẫn ASE Technology Holding, là một trường hợp tiêu biểu. Họ không phải là một nhà sản xuất điện truyền thống, mà đã chuyển hóa những yêu cầu khắt khe nhất của ngành công nghiệp bán dẫn về tỷ lệ sản phẩm đạt chất lượng, sự ổn định và kiểm soát chính xác thành lợi thế cạnh tranh trong lĩnh vực lưu trữ năng lượng.
Điểm khởi đầu của ASE không phải là thách thức các dự án lưới điện quy mô lớn cấp quốc gia ngay từ đầu, mà tập trung vào những kịch bản có yêu cầu khắt khe nhất về chất lượng điện năng — các khu công nghiệp công nghệ cao và các nhà máy lớn. Đối với một nhà sản xuất quốc tế đặt nhà máy tại Việt Nam, dù chỉ một sự cố sụt áp trong một phần nghìn giây cũng có thể gây ra thiệt hại hàng triệu đô la cho dây chuyền sản xuất. “Giải pháp lưu trữ năng lượng cấp nhà xưởng” mà ASE cung cấp, giống như một “thiết bị hỗ trợ sự sống” được lắp đặt cho trái tim của doanh nghiệp, đảm bảo rằng khi lưới điện bên ngoài biến động, hoạt động sản xuất bên trong vẫn ổn định. Chiến lược thâm nhập ngược từ “phía cầu” này không chỉ giúp họ tránh được sự cạnh tranh trực tiếp với các ông lớn năng lượng, mà còn xây dựng được lòng tin của khách hàng mà khó có thể thay thế. Như chiến lược của ASE đã cho thấy, thế mạnh của các doanh nghiệp Đài Loan nằm ở việc cung cấp các giải pháp “nhúng” được tùy chỉnh cao và có độ tin cậy cao, và nhu cầu này đang ngày càng trở nên cấp thiết trong bối cảnh ngành sản xuất của Việt Nam không ngừng nâng cấp.
Từ xe điện đến lưới điện thông minh: Các kịch bản ứng dụng đa dạng của lưu trữ năng lượng
Sự tưởng tượng về ứng dụng của lưu trữ năng lượng còn vượt xa hơn cả việc sử dụng trong công nghiệp. Gã khổng lồ xe điện trong nước VinFast, đang triển khai mạng lưới trạm sạc trên toàn quốc với tốc độ chưa từng thấy. Mỗi trạm sạc siêu nhanh về bản chất là một đơn vị lưu trữ năng lượng nhỏ, cần phải lưu trữ điện vào giờ thấp điểm và sạc nhanh cho nhiều xe điện vào giờ cao điểm. Điều này tạo ra một nhu cầu khổng lồ đối với các hệ thống lưu trữ năng lượng phân tán.
Trong khi đó, các nhà tích hợp hệ thống năng lượng mặt trời trong nước như SolarBK (Công ty Cổ phần Điện Mặt Trời Bách Khoa), đang đóng vai trò như những “mạch máu mao mạch” trong hàng chục nghìn dự án điện mặt trời áp mái. Họ đang nỗ lực kết hợp pin lưu trữ nhỏ với các tấm pin mặt trời tại các hộ gia đình và tòa nhà thương mại, thúc đẩy Việt Nam hướng tới một lưới điện thông minh phân tán có khả năng phục hồi tốt hơn. Từ lưới điện quốc gia, khu công nghiệp, đến các tòa nhà thương mại và người dùng gia đình, một hệ sinh thái lưu trữ năng lượng đa tầng đang nhanh chóng hình thành tại Việt Nam.
thị trường lưu trữ năng lượng của Việt Nam chắc chắn sẽ chứng kiến một sự tăng trưởng bùng nổ. Thách thức vẫn còn đó, bao gồm các quy định về môi trường đối với việc tái chế pin, sự phức tạp của việc tài trợ dự án, v.v. Tuy nhiên, dưới sự thúc đẩy mạnh mẽ của chính sách nhà nước và sự tham gia tích cực của chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam đang đặt nền móng cho một con đường rõ ràng hướng tới tự chủ năng lượng và phát triển bền vững. “Trái tim xanh” mới nổi này không chỉ cung cấp động lực cho sự phát triển kinh tế của chính Việt Nam, mà còn sẽ chiếm một vị trí chiến lược vô cùng quan trọng trên bản đồ chuyển đổi năng lượng toàn cầu.
